De droogte van 2018 leverde veel zorgen en werk op voor de waterschappen. En het is nog niet voorbij: “In delen van ons gebied is het nog steeds kurk- en kurkdroog”, aldus Rob van Veen, beleidsmedewerker van Waterschap De Dommel. Het derde artikel over droogte in een reeks van vier voor Klimaatadaptatie Brabant. Over samenwerking, innovatieve vormen van landbouw en kansen voor het stedelijk gebied.
Grote zorgen over droogte
Van Veen: “De belangrijkste winst van de droogte is dat er eindelijk aandacht voor is. De bewustwording groeit en onze partners begrijpen veel beter hoe we met droogte om moeten gaan. Daar word ik vrolijk van”.
Toch zijn er ook grote zorgen over droogte in de provincie, vertelt Van Veen: “We zijn vorig jaar in gesprek gegaan met verschillende partijen: van gemeentes en boeren, tot artsen, horecaondernemers en zorgverzekeraars. Wat doet droogte met jou en wat kun jij zelf doen? Uit de gesprekken bleek dat iedereen een fantastische zomer had gehad, maar dat veel mensen zich zorgen maken over hitte en droogte. De emoties waren groter dan wij hadden verwacht. We zijn erg afhankelijk van neerslag in ons gebied. Mensen merken het als het lang droog blijft. Waar kan ik zwemmen, hoe kan ik omgaan met hitte, gaat de natuur kapot, hoe komen we aan water?”
Water vasthouden
Een belangrijke maatregel van Waterschap De Dommel is dat ze zoveel mogelijk water proberen vast te houden in de bodem. De stuwen zijn zo hoog mogelijk gezet om het grondwater aan te vullen als er regen valt. De ZLTO heeft meteen na de droogte een oproep gedaan onder boeren om in de haarvaten van het systeem water vast te houden. De boeren hebben daar veel aan gedaan. Van Veen: “Die maatregelen zijn top, maar de bewustwording onder boeren en terreinbeheerders is de grootste winst. Klimaatadaptatie gaat niet alleen over wateroverlast, maar op de hoge zandgronden zeker ook over droogte. Iedere druppel telt”.
Landbouw en droogte
Boeren kunnen veel doen om de bodem geschikter te maken voor infiltratie van regenwater. Van Veen: “Het organisch stofgehalte in de bodem verhogen is altijd goed: het is goed voor de bodem, goed voor de boer en goed voor de sponswerking zodat we meer water kunnen vasthouden. Maar let op: het is niet het wondermiddel omdat het alleen water kan vasthouden als het regent”. Waterschap De Dommel kijkt naar innovatieve vormen van landbouw, waarbij natuur en water ook gebaad zijn. “Wij stimuleren natte teelten, we bieden ruimte aan agrarische ondernemers die dingen anders willen aanpakken”. Zo is het waterschap actief betrokken bij de aanleg van voedselbossen. “We kijken samen met agrariërs wat er wel kan. We moeten experimenteren en lef hebben met elkaar”.
Stedelijk gebied en droogte
“Onze belangrijkste opgave is om ervoor te zorgen dat we het regenwater naar het grondwater brengen”, aldus Van Veen. “Een derde van ons beheergebied is stedelijk gebied. Het is daarom belangrijk om ook in stedelijk gebied te bekijken waar we water kunnen opslaan. En hoe infiltreer je regenwater in de bodem in plaats van op het riool te lozen?”
Omgaan met wateroverlast, hitte en droogte is de grote uitdaging van de komende tien tot vijftien jaar, maar dat maakt het volgens Van Veen ook leuk en uitdagend. “Hoe gaan we dat water infiltreren? In Brabant moeten we heel zuinig zijn met het diepe en ondiepe grondwater. Na de droogte van 2018 staat dit op de agenda. Zo kunnen we komen tot duurzame oplossingen”.
Meer over klimaatadaptatie.
Dit artikel verscheen eerder op de website van Klimaatadaptatie Brabant, een initiatief van de provincie Noord-Brabant.
Foto: Peter van Hattem
